تصمیم گیری چیه؟ چرا و چه وقتایی باید تصمیم گیری کنیم؟

به نقل از باشگاه کارآفرینی وابسته به گروه سرمایه گذاری پیشگامان:

قبل از جواب دادن به اینها تعریف ویکی پدیا از تصمیم گیری رو بخونیم که میگه تصمیم گیری به فرایند های ذهنی (شناختی) گفته می‌شود که به انتخاب یک اقدام در میان اقدامات جایگزین می‌انجامند. تعریف بدی نیست اما کامل نیست و یجورایی شاید ملموس نباشه.

تصمیم گیری یک مهارته؛ مهارت نرمی که می‌تونیم روی اون کار کنیم تا بتونیم در خودمون تقویتشون کنیم و همچنین یک فرآینده. به این معنا که از چند مرحله تشکیل شده و یه سلسله مراتبی داره که باید اتفاق بیفته تا بگیم “تصمیم گرفته شد.”

تصمیم گیری اتفاقیه که بعد از بوجود اومدن یک مشکل باید بیفته. حالا منظور از مشکل صرفا یک اتفاق بد نیست. اصلا بیایید بجای مشکل بگیم مسئله. یعنی در واقع یه مسئله ای پیش میاد که باید برای اون یه واکنشی نشون بدیم. پس درواقع شناسایی یک مسئله اولین مرحله تصمیم گیری از این فرآینده. بعد از اینکه ما یک مساله رو شناسایی کردیم، باید اون رو تجزیه و تحلیل کنیم و با جزئیاتش آشنا بشیم و ببینیم اصلا چی شده و جریان چیه. این تجزیه و تحلیل میتونه مهمترین مرحله از فرآیند تصمیم گیری باشه بخاطر اینکه می‌تونه ریشه اون مسئله رو برای ما پیدا کنه. خب حالا که تونستیم ریشه یابی کنیم باید براش راه کار پیدا کنیم و این در واقع سومین مرحله پیش روی ماست. اما احتمالا ممکنه بیشتر از یک راه حل به ذهنمون برسه و چند تا گزینه داشته باشیم پس باید بتونیم بهترین گزینه رو انتخاب کنیم و بعد از اینکه راهکار نهایی رو انتخاب کردیم، درسته که تصمیم رو گرفتیم اما کار از عمل برآید… پس باید تصمیمون رو عملی کنیم و اون گزینه مورد نظر رو پیاده کنیم و اجرا کنیم. حالا تصمیمون عملی شده اما این آخرین مرحله نیست. خیلی از افراد فکر میکنن خب، تصمیم گرفتم و عمل هم کردم پس دیگه کار تموم شده و هورااا موفق شدم. ولی بیایید حواسمون باشه و دقت کنیم. درسته ما کارمون رو انجام دادیم اما آیا این کار بهترین انتخابمون بود؟ آیا نتیجه داد؟ و اگر نتیجه هم داده، آیا همون نتیجه ای بوده که مد نظرمون بوده؟ و یا نه ممکنه اصلا به اون چیزی که میخواییم نرسونده باشه ما رو و حتی ممکنه اصلا نزدیکش هم نباشیم پس میتونه تصمیم اشتباهی بوده باشه. پس کاری که بعد از انجام دادن اقدامات مربوطه میکنیم، اینه که نتیجه رو ارزیابی کنیم! ارزیابی آخرین مرحله از فرآیند تصمیم گیریه و اگر که جوابی که میخواستیم  رو گرفتیم، این فرآیند به خوبی و خوشی تموم شده اما اگر به نتیجه مطلوبمون نرسیدیم، باید فلش بک بزنیم به چند مرحله قبل، و دوباره از بین گزینه های موجود یکی دیگه رو که میتونه مناسب تر باشه رو انتخاب کنیم و عمل کنیم و در آخر باز هم ارزیابی…

(اینجا باید یه نکته ای رو از قلم نندازیم که ما همیشه فرصت برگشت به عقب رو نداریم. همیشه اینجوری نیست که یه تصمیم رو بگیریم و بعد ببینیم اگر به نتیجه نرسیدیم بریم عوضش کنیم. ما اونقدری منابع نداریم که بتونیم راه های مختلف رو امتحان کنیم پس خیلی مهمه که بتونیم درست انتخاب کنیم و بهترین تصمیم رو بگیریم.)

این بود فرآیند تصمیم گیری.

تصمیم گیری اصلی ترین کاریه که یک مدیر باید انجام بده و مهارت نرمیه که هر مدیری باید در اون خبره باشه تا بتونه سازمانش رو سرپا و زنده نگه داره. می‌تونید تصور کنید که یه تصمیم غلط از طرف مدیر چقدر می‌تونه خطرناک باشه و به راحتی منجر به مرگ سازمان بشه؟! پس کار مدیر رو فقط میشه با توجه به تصمیم هایی که می‌گیره ارزیابی کرد.

اما فقط مدیران نیستند که تصمیم گیری می‌کنند. همه ما طی روز کلی تصمیم های مختلف از کوچیک تا بزرگ می‌گیریم که تک تک اونها می‌تونه برامون سرنوشت ساز باشه. فرقی نمی‌کنه توی کدوم مرحله از زندگی باشید: چه کودک، چه دانشجو، چه شاغل و چه یک فرد بزرگ و مهم از یک جامعه بزرگ. در همه این مراحل از زندگی تصمیماتی گرفته می‌شه. از تصمیم‌های کوچیک و کم اهمیت تا تصمیم های بزرگ و سرنوشت سازی که ممکنه زندگی خیلی هارو تغییر بده.

جایگاهی که الان در اون قرار داریم، حاصل تصمیم‌هاییه که تا این مرحله از زندگیمون گرفتیم و جایگاه فعلی ما رو تعیین کردند و متقابلا جایگاه آینده ما حاصل تصمیماتی خواهد بود که الان و یا آینده اون ها رو خواهیم گرفت. پس این مهارت به صورت مستقیم میتونه روی آینده ما تاثیر بذاره اما یه خبر خوب… این که ما می‌تونیم سطح این مهارت رو در خودمون تقویت کنیم و افزایشش بدیم. ما میتونیم این مهارت مهم رو آموزش ببینیم و با بدست آوردن این مهارت موفقیتمون می‌تونه تضمین بشه.

حالا که فهمیدیم تصمیم گیری چیه و از کجا اومده، بریم تعارف دیگه ای رو از زوایای دیگه بررسی کنیم:

https://b2n.ir/w24660

از نظر نویسنده سایت کاربوم تصمیم گیری خوب ۲تا ویژگی باید داشته باشه: اول اینکه بیشترین احتمال موفقیت و اثربخشی رو داشته باشه و دوم به بهترین وجه با اهداف، خواسته ها و سبک زندگی  و ارزش هامون متناسب باشه.

https://b2n.ir/r06362

این سایت تصمیم گیری رو خیلی ساده تعریف کرده به معنای: انتخاب کردن بین دو یا چند اقدام مختلف…. (یعنی وقتی که شما چند راه داشته باشید و قرار باشه بین اون همه راه، یکی رو انتخاب کنید یعنی تصمیم گیری کردید.)

و اشاره داره به این که افراد اغلب از تصمیم گیری می‌ترسند و معمولا سعی می‌کنند تصمیم گیری رو به تعویق بندازن. دلیلش هم اینه که این کار رو برای خودشون بسیار پیچیده می‌کنند و همین پیچیدگی منجر به بروز ترس در اونها می‌شه. اما حواسمون باشه که به تعویق انداختن تصمیم گیری می‌تونه خیلی به ضررمون باشه و فقط مسائل رو بزرگ و بزرگ تر می‌کنه. علاوه بر این ممکنه تعداد گزینه هامون بیشتر بشه و در نتیجه انتخاب سخت تر میشه.

https://b2n.ir/s61599

در آخرین موضوع این سایت در مورد تصمیم گیری، به این نکته می‌رسیم که چجوری می‌تونیم این مهارت رو در خودمون تقویت کنیم:

افزایش خودآگاهی، حفظ و افزایش اعتماد به نفس، تقویت شهامت و قدرت انتخاب، هدف گذاری در زندگی و کسب اطلاعات مختلف؛ همه و همه می تونه به تصمیم گیری بهتر کمک کنه.

و اما در آخر، در تصمیم گیری بهتر است با افراد آگاه، متخصص و با تجربه مشورت کنید و با کسی که تصمیم ما منفعت یا ضرری براش نداره، گفتگو کنیم.

https://b2n.ir/171089

تو این سایت یکی از راههای تصیمیم گیری رو میبینیم به اسم جدول تی یا هزینه و فایده.

روش کار به این صورته که شما یه جدول به صورت تی انگلیسی رسم میکنید با همون تیتر تصمیم گیری. و بعد یک طرف جدول مزایای تصمیمتون رو بنویسد (نکات مثبت) و یک طرف دیگه نکات بدی که فکر میکنید میتونه داشته باشه (نکات منفی).

وقتی این کار رو روی کاغذ انجام می‌دیم، دیدن نکات مثبت و منفی کنار هم باعث می‌شه بهتر بتونیم ارزیابی کنیم و این کار رو ساده تر میکنه برامون. در واقع میبینید کدوم به کدوم می‌چربه و با خیال راحت تصمیم می‌گیرید.

همونطوری که گفتیم، ما طی روز کل تصمیم مختلف می‌گیریم. مثلا همین که اول روز تصمیم بگیریم کی از خواب بیدار شیم، کی غذا بخوریم، چی بخوریم و … از این تصمیمات روتینی که هر روز داریم می‌گیریم گرفته تا اون تصمیم های بزرگی که ممکنه فقط یکبار در کل زندگی مون بگیریم مثل انتخاب رشته و انتخاب همسر و شغل و …

بعضی وقتا هم شرایط دشوار بسیاری در زندگی بوجود میاد که در چنین مواقعی واقعا نمی‌دونیم چی کار باید بکنیم و کدوم مورد را از بین گزینه‌های مختلف انتخاب کنیم و درواقع چه تصمیمی بگیریم. وقتی همچین شرایطی بوجود میاد، باید فکر کنیم الان داشتن چه مهارتی میتونست کمک کننده باشه و چی باعث می‌شد الان تو همچین بحرانی گیر نیفتیم و بریم دنبال همون مهارت و تقویتش کنیم تا کار برامون راحت تر بشه.

تصمیم گیری درست در مورد هر موضوعی می‌تونه آینده ما رو در جهت درستی قرار بده و یا برعکس. و یادمون باشه همه اون گزینه هایی که موقع تصمیم گیری به ذهنمون میاد قرار نیست مساله و مشکل ما رو حل کنه و ای بسا که جواب معکوس هم بده. بنابراین، انتخاب صحیح چیزی نیست جز «تصمیم گیری صحیح».

مهارت تصمیم گیری نیاز به تمرین داره.

محققان هم معتقدند کسانی که هوش هیجانی بالاتری دارند تصمیمات بهتری می‌گیرند، چون این افراد شناخت و کنترل خوبی روی احساساتشون دارند و می‌تونن وجوه مختلف قضیه رو از هم جدا کنند و نگرانی‌ها و اضطراب مربوط به مسائل دیگه رو در تصمیم هاشون دخالت ندن.

خلاصه موفقیت و پیشرفت ما تحت تاثیر مستقیم تصمیم ‌های ماست. برای تصمیم گیری درست، منطقی و خوب در موقعیت‌ های حساس و مهم زندگی، باید راه و روش اون رو بلد باشیم و بتونیم از تصمیمات گذشته‌مون درس بگیریم و خوشحال باشیم که کلی راه است که بتونیم این مهارت رو بدست بیاریم.