یادداشت نخست از سلسله یادداشتهای آینده پزشکی و درمان
دکتر محمدرضا زاهدی؛ مدیرعامل هلدینگ سرمایهگذاری پیشگامان سلامت
آینده کسبوکار پزشکی و درمان با توجه به چند متغیر حضور نسل جوان، هوشمندی آنان نسبت به نسل گذشته و اشباع بازارهای فعلی و رقابتی شدن کار شاهد تغییرات زیادی خواهد بود.
هومویزیت و خدمات خانگی درمان و مراقبت در آینده پررنگ میشود و کلینیکها محل انجام پروسیجرها خواهند بود. قطعا دیگر مردم برای سرماخوردگی و امور جزئی به مرکز درمانی مراجعه نمیکنند. فقط پروسیجری که نیاز به تجهیزات و دستگاه دارد آنجا اتفاق میافتد. برای نمونه، پیش از این اگر کسی دیابت داشت، برای تنظیم قند خون یک هفته در بیمارستان بستری میشد. امروز با آمدن گجتهای جدید، خود بیمار در خانه میزان قند خون خود را مانیتور میکند. یا از طریق پچهای جدید که به باز و وصل میشود، هر ۱۵ دقیقه خونگیری انجام و نتیجه آن از طریق نرمافزار برای پزشک ثبت میشود. اگر قند خون بالا باشد دستگاه هشدار میدهد که باید دارو مصرف کنید. یا به مرکز درمانی مراجعه کنید. در بسیاری از کشورها سیستم مانیتور و مراقبت به اورژانس هم وصل است که اگر علائم حیاتی کسی نشانه خطر باشد خود سیستم با اورژانس تماس بگیرد.
یعنی مراکز درمانی تغییرات عمدهای خواهند دید و دلیل آن ورود تکنولوژی است. یکی دیگر از دلایل این تغییرات، تغییر انتظارات بیمار است. در گذشته انتظارات طولانی برای ویزیت شدن برای بیماران عجیب نبود. ولی نسل امروز به دنبال جایی است که با کمترین معطلی کارش انجام شود. پس یکی از تغییرات، رفتن به سمت کلینیکهای خلوت خواهد بود. در یک بررسی آماری از یک کلینیک دیابت، متوجه شدیم ۵۰ درصد مراجعات به دلیل تمدید نسخه و دارو است. اگر ساز و کاری برای تمدید خودکار داروهای این افراد وجود داشته باشد، بخش زیادی از مراجعات کاهش مییابد. از این پس مطبها و کلینیکها مرکز پشتیبانی بیمار خواهند بود. تیم پزشکی از طریق گجتها و نرمافزارها با بیمار ارتباط دارند و او را مانیتور میکنند. هر زمان نیاز باشد به صورت حضوری نیز مداخله میکنند.
هرچه دنیا جلوتر میرود و اوضاع اقتصادی بهتر میشود، مردم بیشتر به سلامت خود فکر و برای آن هزینه میکنند. پس شاهد رونق اقتصادی در سلامت خواهیم بود. ولی از طرفی کمبود نیروی انسانی و کمبود سرمایهگذاری هم از چالشهای صنعت سلامت بهویژه در ایران خواهند بود.
در میان این تغییرات بسیاری از تخصصها یا تغییر میکنند یا از بین میروند. بسیاری از تخصصها بر اساس نیاز به وجود آمدند و وقتی نیاز نباشد آن تخصص هم نخواهد بود. خدمات تشخیصی مانند رادیولوژی دستخوش تغییرات جدی میشود. بسیاری از کارها با گجتهای هوشمند یا دستگاههای بسیار کوچک انجام میشود. پزشکی عمومی یکی از چیزهایی است که در آینده نخواهیم دید. زیرا بسیاری از کارها را از طریق هوش مصنوعی انجام خواهیم داد. در نهایت اینکه من فکر میکنم انقلاب پنجم در نظام سلامت رخ میدهد.
در این میان لازم است دانشجویان پزشکی را برای ایت تغییرات و برای کارآفرینی و نوآوری آماده کنیم. بسیاری از دانشجویان پزشکی فکر میکنند که این رشته سکوی پرواز آنهاست. ولی بعدها میگویند اگر میدانستیم که پزشکی فقط نشستن و بیمار دیدن است، آن را انتخاب نمیکردیم. این موضوع میتواند انگیزهای برای ورود به حوزههای نوآور باشد.